Skip to main content

Wat kost een behandeling bij een zelfstandig gevestigde psychiater (ZGP)?

Een behandeling bij een medisch specialist kost geld, en dat is ook zo voor een behandeling bij een zelfstandig gevestigde psychiater. Wanneer u door uw huisarts wordt verwezen naar een psychiater, valt de zorg die u ontvangt binnen het basispakket van uw zorgverzekering. Dit betekent dat de behandeling voor vergoeding in aanmerking komt. Hoeveel u precies vergoed krijgt en of u een eigen bijdrage moet betalen, hangt af van verschillende factoren.

  • Contracten                 

    Als de zorgaanbieder een contract heeft met uw zorgverzekeraar, wordt de financiële afhandeling van uw zorg rechtstreeks geregeld. De zorgaanbieder declareert de geleverde zorg direct bij uw zorgverzekeraar. U ontvangt hiervan een bericht van uw zorgverzekeraar, en het bedrag wordt verrekend met uw eigen risico.

  • Contractvrij               

    Als uw zorgverlener geen contract heeft met uw zorgverzekeraar, ontvangt u zelf de factuur voor zorgkosten. Dien de rekening in bij uw verzekeraar om vergoed te worden. Meestal ontvangt u binnen 10 werkdagen de vergoeding volgens uw polisvoorwaarden. U kunt dan de behandelaar betalen zonder het bedrag voor te schieten. Hoeveel u terugkrijgt van de verzekering, hangt af van de tarieven van de zorgverlener en uw verzekeringspolis. Vanaf 2025 betaalt u altijd een eigen bijdrage voor zorg van niet-gecontracteerde GGZ-aanbieders.

  • Zorgverzekering       

    Zoals hierboven besproken bij 'Contractvrij', hangt de vergoeding die u ontvangt af van het type zorgverzekering dat u kiest. U betaalt altijd zelf het eigen risico. In 2025 wordt er geen restitutiepolis meer aangeboden door zorgverzekeraars. Indien u in 2024 een restitutiepolis had en al gestart was met een behandeling is er mogelijk een overgangsregeling. Met een natura of combinatie basisverzekering varieert de vergoeding meestal van 50% tot 75% van het NZa tarief (zie tabel op deze pagina). Meer informatie over het kiezen van een zorgverzekering vindt u op deze website."

  • Eigen risico                

    Het eigen risico is het bedrag dat u zelf moet betalen voor zorgkosten voordat uw zorgverzekeraar begint met het vergoeden van uw zorg. Dit geldt voor bijna alle zorg die onder de basisverzekering valt, zoals ziekenhuisbehandelingen en medicijnen, maar ook de behandeling bij een zelfstandig gevestigde psychiater. U betaalt het eigen risico jaarlijks, en pas nadat u dit bedrag heeft betaald, neemt de zorgverzekeraar de verdere kosten (gedeeltelijk) over.

    Bijvoorbeeld: als uw eigen risico €385 is en u krijgt een medische behandeling die €500 kost, betaalt u eerst €385 zelf. Afhankelijk van uw zorgpolis wordt de resterende €115 geheel of gedeeltelijk door uw zorgverzekeraar vergoed.

    Het eigen risico geldt niet voor alle zorg. Bezoek aan bijvoorbeeld de huisarts, kraamzorg en enkele andere vormen van zorg zijn vrijgesteld van het eigen risico.

  • Zorgtoeslag                

    U kunt misschien in aanmerking komen voor zorgtoeslag. Dit is een bijdrage van de overheid om de kosten van uw zorgverzekering te verlagen. U moet een Nederlandse zorgverzekering hebben en uw inkomen mag niet te hoog zijn. Controleer altijd of u recht hebt op deze toeslag door een proefberekening te maken op de website van de belastingdienst.

  • Hinderpaalcriterium

    Vanaf 2025 is de restitutiepolis niet meer beschikbaar. Dit betekent dat u zelf een deel van de rekening betalen.

    Deze eigen bijdrage ontstaat doordat de vergoeding van de zorgverzekeraar lager is dan het tarief van de zorgverlener. Dit kan ervoor zorgen dat sommige patiënten geen gebruik kunnen maken van zorg bij niet-gecontracteerde behandelaars, omdat zij de extra kosten niet kunnen betalen.

    Wat kunt u doen?
    Volgens het hinderpaalcriterium mag een lage vergoeding uw keuzevrijheid voor een zorgverlener niet beperken. Als de eigen bijdrage te hoog is en dit u belemmert om de benodigde zorg te krijgen, kunt u een hogere vergoeding aanvragen bij uw zorgverzekeraar.

    Vraag uw zorgverzekeraar om uitleg over het hinderpaalcriterium. Een voorbeeldbrief waarmee u kunt proberen hier een beroep op te doen staat op deze website. Zo kunt u proberen de zorg te krijgen die u nodig heeft.

  • Hoge zorgkosten       

    Als u een eigen bijdrage moet betalen voor uw behandeling bij een zelfstandig gevestigde psychiater, zijn deze kosten onder voorwaarden aftrekbaar van uw inkomstenbelasting.

    • Het is belangrijk om te weten dat er een drempelbedrag geldt voor de aftrek van zorgkosten. Alleen het deel van de kosten dat boven deze drempel uitkomt, is aftrekbaar. Het drempelbedrag is inkomensafhankelijk, maar ook afhankelijk van of u een fiscale partner heeft.
    • Alleen specifieke zorgkosten die niet vergoed worden en niet onder het eigen risico vallen, kunnen in aanmerking komen voor deze aftrek. Het is tegelijkertijd wel zo, dat u al uw ziektekosten mag meetellen bij deze berekening, mits deze aftrekbaar zijn. Ook de zorgkosten van uw fiscaal partner en uw kinderen tot 27 jaar mogen meegeteld worden.
    • Ook als u een laag inkomen heeft en u door de aftrek van zorgkosten geen of weinig belasting betaald, kan het nuttig zijn om aangifte te doen. U hebt mogelijk recht op een tegemoetkoming.

    Hoewel u belastingaangifte moet doen om uw zorgkosten af te kunnen trekken, kan dit financieel de beste keuze zijn.

Tarieven

Marktconforme tarieven voor geestelijke gezondheidszorg worden jaarlijks vastgesteld door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). In Tabel 1 staan de door de NZa vastgestelde tarieven voor zelfstandig gevestigde psychiaters (ZGP). In Tabel 2 staan deze tarieven voor 2025 met vergoedingen van verschillende zorgpolissen. Gaat u naar een psycholoog of andere zorgverlener, kijk dan in de tarievenzoeker.

De omschrijvingen bij de tarieven maken onderscheid tussen consulten voor 'diagnostiek' en 'behandeling' en geven verschillende blokken weer voor de directe tijd tussen behandelaar en patiënt. Daarnaast toont de tabel 'overige prestaties' en 'toeslagen' die in rekening gebracht kunnen worden. De tabel toont alle ZGP tarieven sinds de invoering van het zorgprestatiemodel. U kunt de gegevens in de tabel filteren, bijvoorbeeld voor jaar of type consult, overige prestatie of toeslag.

De zorgfactuur wordt bepaald aan de hand van deze tarieftabel op basis van de daadwerkelijk bestede directe tijd tussen de behandelaar en patiënt. Dit kan de indruk wekken dat het gedeclareerde tarief volledig het inkomen van de psychiater is. Echter, het NZa-tarief dekt alle kosten die de zorgaanbieder maakt, zoals:

  • Inkomen
  • Indirecte tijd - bijvoorbeeld de tijd voor verslaglegging, het schrijven van (verwijs)brieven, onderzoek doen naar de beste benadering van uw problemen
  • Huisvesting / huur praktijk
  • Elektronisch dossier / zorgmail / website / overige software
  • Verzekeringen (medische beroepsaansprakelijkheid / arbeidsongeschiktheid / rechtsbijstand)
  • Kosten voor aanvullende diagnostiek (laboratoriumonderzoek of genetische profilering)
  • Pensioen
  • Kwaliteitsborging (IFMS, herregistratie, kwaliteitsstatuut)
  • Beroepsgerelateerde lidmaatschappen, nascholing en intervisie
  • Financiële verslaglegging / verantwoording / accountant
  • Investeringen (inventaris / computer apparatuur / medische apparatuur / bedrijfslocatie)
  • Financiële reserve van 6 - 12 maanden omzet (t.b.v. de periode die de AOV niet dekt, ongedekte juridische kosten, onvoorziene omstandigheden)

Kortom, de tarieven omvatten alle kosten voor de praktijkvoering van de zelfstandig gevestigde psychiater.

Tarieven en vergoedingen

De tarieven in de onderstaande tabellen komen overeen met de publicatie van 21 november 2024. De vergoedingen in de onderste tabel gaan uitsluitend over 2025. Op dit moment zijn er geen vergoedingen gepubliceerd door (labels van) Menzis en VGZ.

Tabel 1: NZa tarieven van een ZGP sinds 2022

Tabel 2: NZa Tarieven 2025 + vergoedingen zorgpolissen

Disclaimer

Hoewel de cijfers in de bovenstaande tabellen zorgvuldig zijn samengesteld, kunnen hieraan geen rechten worden ontleend. De door de NZa uitgegeven tariefbeschikking is te allen tijde bepalend en zo ook de door de zorgverzekeraars verstrekte tabellen met vergoedingen. Let op! In tabel 2 ontbreken de vergoedingen van (labels van) Menzis omdat deze verzekeringsmaatschappij nog geen gegevens beschikbaar gesteld heeft. Er kunnen aanvullende voorwaarden voor een behandeling bij een niet-gecontracteerde zorgaanbieder gelden. Controleer daarom altijd goed uw verzekeringsvoorwaarden of vraag hiernaar bij de klantenservice van uw verzekering.

Is er een tarief voor het missen van een afspraak?

Veel zelfstandig gevestigde psychiaters hanteren een 'no-show'-tarief om te voorkomen dat schaarse tijd verloren gaat, aangezien er veel mensen op een wachtlijst staan voor geestelijke gezondheidszorg. De hoogte van het 'no-show'-tarief en de voorwaarden voor het in rekening brengen ervan zijn niet door de overheid gereguleerd. Vraag uw zorgaanbieder naar de specifieke afspraken hierover.

Let op: een 'no-show'-tarief wordt niet vergoed door uw zorgverzekeraar, omdat het geen zorgkosten betreft.

Kan een ZGP vooraf een nauwkeurige schatting geven van de kosten van mijn behandeling?

Aangezien de zorgbehoefte van elk individu verschilt en de kosten worden berekend op basis van de daadwerkelijk bestede tijd, dient u er rekening mee te houden dat uw specifieke zorgbehoefte de uiteindelijke prijs zal bepalen. Het is daarom niet mogelijk om vooraf een exacte inschatting van de kosten van een behandeling te geven. U kunt echter wel bij uw zorgverzekeraar navragen welk percentage of bedrag van de NZa-tarieven wordt vergoed, wat u enig inzicht geeft voorafgaand aan de behandeling.